Αθήνα 30 Οκτωβρίου 2008

του Τάσου Αποστολόπουλου

Μέλους Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ

Μέσα σ΄ αυτή την πολυεπίπεδη και πολυσύνθετη κρίση, κρίση οικονομική, κρίση κοινωνική, κρίση πολιτική, κρίση αξιακού συστήματος, που βιώνουν οι εργαζόμενοι στη χώρα μας, τα ασφαλιστικά ταμεία κατεδαφίζονται το ένα μετά το άλλο με πρώτο και καλύτερο το Ταμείο Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων. Αυτό που ξεχώριζε τα ευρωπαϊκά κράτη από τον υπόλοιπο κόσμο ήταν το κοινωνικό κράτος, που δυστυχώς όλα δείχνουν σήμερα ότι οδεύει σε κατάρρευση. Περίπου 13.000 δημόσιοι υπάλληλοι περιμένουν αυτή τη στιγμή στη σειρά για να τους καταβληθεί το εφάπαξ από το Ταμείο Πρόνοιας το οποίο αδυνατεί να ανταποκριθεί στην υποχρέωσή του. Τα χρήματα των ίδιων των ασφαλισμένων φαίνεται ότι δεν υπάρχουν στα ταμεία του Ταμείου Πρόνοιας, που εναγωνίως αναζητά το ποσό των 500 εκατομμυρίων ευρώ για να ικανοποιήσει τις άμεσες υποχρεώσεις του απέναντι στους ασφαλισμένους.

Το σημαντικότερο είναι ότι και αν ακόμη το συγκεκριμένο ταμείο πουλήσει και ρευστοποιήσει όλη του την περιουσία με δυσκολία θα συγκεντρώσει 150 εκατομμύρια ευρώ. Άρα χρειάζονται και μετά την πώληση της περιουσίας του Ταμείου Πρόνοιας άλλα 350 εκατομμύρια ευρώ. Το ερώτημα που μπαίνει επιτακτικά και θέλει έμπρακτη απάντηση είναι τι θα γίνει, που θα βρεθούν τα χρήματα αυτά;

Κι αν ακόμη κάνουμε μια υπόθεση εργασίας ότι τα χρήματα για τους 13.000 δημοσίους υπαλλήλους βρέθηκαν με την ρευστοποίηση της περιουσίας του Ταμείου Πρόνοιας και με δανεισμό, τι θα γίνει στη συνέχεια, όταν οι άλλοι υπάλληλοι που θα βγαίνουν σε σύνταξη, δε θα παίρνουν εφάπαξ; Μπορεί πρόσφατα να βρέθηκαν και να  δόθηκαν από το Κράτος 28 δις ευρώ στις ελληνικές τράπεζες, για το ασφαλιστικό, όμως,  σύστημα, μάλλον, δεν υπάρχει πολιτική βούληση να χρηματοδοτηθεί για να μπορέσει να ξεπεράσει την κρίση. Αυτό είναι και το παράπονο των εργαζομένων, που μετατρέπεται σε κύμα αγανάκτησης.

Σήμερα, ένας δημόσιος υπάλληλος που βγαίνει σε σύνταξη παίρνει το εφάπαξ μετά από 17 περίπου μήνες, ενώ πριν από ένα χρόνο το έπαιρνε περίπου σε 6 μήνες. Τα ασφαλιστικά ταμεία παίζουν με το χρόνο, για να ξεπεράσουν τις άμεσες υποχρεώσεις τους αδιαφορώντας για το πώς θα επιβιώσει ο ασφαλισμένος τους.

Το πρόβλημα σε λίγους μήνες θα γίνει «άλυτο» αν το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, στο οποίο βρίσκεται για εκδίκαση η υπόθεση χαρακτηρισμού του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας μας, θεωρήσει τη σύνταξη των δημοσίων υπαλλήλων «επαγγελματική» και όχι «κοινωνική», όπως μέχρι σήμερα έχει χαρακτηριστεί. Αυτό στην πράξη σημαίνει τρία πράγματα:

• Η σύνταξη των δημοσίων υπαλλήλων σταματά να βρίσκεται κάτω από την εγγύηση του κράτους
• Το κράτος απαγορεύεται να χρηματοδοτεί τα ασφαλιστικά ταμεία των δημοσίων υπαλλήλων όταν αυτά αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως για παράδειγμα σήμερα
• Η αρμοδιότητα καθορισμού της ηλικίας συνταξιοδότησης και των αναγκαίων ετών υπηρεσίας για τη συνταξιοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων φεύγει από την ελληνική κυβέρνηση και πηγαίνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία και θα επιβάλλει, πλέον, την αντίστοιχη ηλικία και χρόνια υπηρεσίας, που πρέπει να συντρέχουν για τη συνταξιοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων.

Η ιστορία αυτή είναι μια πονεμένη ιστορία. Η κυβέρνηση έχει μεγάλες ευθύνες για τους άστοχους χειρισμούς της,  κάτι που τις καταλογίζουν και τα συνδικάτα, αφού αρχικά αποδέχτηκε το χαρακτηρισμό της «επαγγελματικής» σύνταξης στο δημόσιο τομέα.

Η κατάσταση και για το Ταμείο Πρόνοιας και για τα άλλα ταμεία του δημοσίου είναι κρίσιμη. Έχει ανάψει το κόκκινο φως εδώ και καιρό. Κάτι τα άτοκα και αγύριστα θαλασσοδάνεια του παρελθόντος που δόθηκαν από τα ταμεία στους επιχειρηματίες, κάτι οι πολύχρονες άτοκες καταθέσεις στις τράπεζες των αποθεματικών των ταμείων, κάτι το χρηματιστήριο, κάτι τα δομημένα ομόλογα, κάτι η κακοδιαχείριση, κάτι οι σπατάλες, κάτι το σύστημα των συμβασιούχων στο δημόσιο, το ταμείο σήμερα είναι μείον και οι εργαζόμενοι, που δε φταίνε σε τίποτα, καλούνται να πληρώσουν το αποτέλεσμα αυτών των διαχρονικά κυβερνητικών επιλογών. Νέα έσοδα στα ταμεία των δημοσίων υπαλλήλων ικανά να λύσουν το πρόβλημα δεν μπαίνουν, αφού οι συμβασιούχοι (όλων των ειδών συμβάσεων) σήμερα στο δημόσιο έφτασαν να είναι  το 40% των υπαλλήλων και αυτοί, ως γνωστό, δεν ασφαλίζονται στο δημόσιο αλλά στο ΙΚΑ και στο ΤΕΒΕ.

Το Ταμείο Πρόνοιας δεν είναι το μοναδικό που βρίσκεται σ΄  αυτή την κατάσταση. Η ίδια κατάσταση επικρατεί για παράδειγμα και στο Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών και στη συντριπτική πλειοψηφία των ασφαλιστικών ταμείων.

Τελικό συμπέρασμα είναι, άμεσα, η κυβέρνηση να στηρίξει το ασφαλιστικό σύστημα με μια γενναία χρηματοδότηση, όπως έκανε για τις τράπεζες και τους τραπεζίτες. Στο κάτω-κάτω στις τράπεζες και στους τραπεζίτες κρατικοποίησε τις ζημίες και ιδιωτικοποίησε τα κέρδη, ενώ στην περίπτωση των ασφαλιστικών ταμείων είναι χρήματα που αρπάχτηκαν από πολιτικές επιλογές και τα χρωστά το κράτος στους εργαζόμενους.