Τοποθέτηση Τάσου Αποστολόπουλου

στην 75η Γ.Σ. της ΔΟΕ

Συναδέλφισσες και συνάδελφοι

Θα ξεκινήσω τη σύντομη τοποθέτησή μου με ένα γεγονός που το θεωρώ άκρως επικίνδυνο.

Προσπαθούν να μας πείσουν όλους, και σε σημαντικό βαθμό το έχουν πετύχει ότι

• η εργασία,
• ο μισθός,
• το μεροκάματο,
• η σύνταξη

είναι ανασφαλείς μεταβλητές στην εξίσωση της ζωής μας, γιατί:

• Η εργασία είναι είδος «εν ενεπαρκεία»
• Ο μισθός και το μεροκάματο βλάπτουν σοβαρά την ανάπτυξη
• Η σύνταξη υποσκάπτει το μέλλον των παιδιών μας.

Στόχος των δυνάμεων της εργοδοσίας και των εκφραστών της:

• Η μείωση των αποδοχών
• Η παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων
• Η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους
• Η ιδιωτικοποίηση της παιδείας και της υγείας.

Αυτά δηλαδή που κάποτε ήταν δικαιώματα των εργαζομένων, σήμερα θεωρούνται στρεβλώσεις, αναχρονισμοί, κοινωνικές αγκυλώσεις.

Σ΄ αυτό το ομιχλώδες τοπίο οι κυβερνήσεις δημιουργούν μια «ασφαλιστική τρομοκρατία» με σενάρια για δήθεν  κατάρρευση της κοινωνικής ασφάλισης.

Μύθος πρώτος: Πουθενά στον κόσμο δεν έχει καταρρεύσει το ασφαλιστικό σύστημα. Ούτε στις τριτοκοσμικές χώρες. Κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος σημαίνει κατάρρευση της οικονομίας του ίδιου του κράτους και κάτι τέτοιο δεν έχουμε, ευτυχώς.

• Το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό είναι ένα θέμα που καίει τους εργαζόμενους, που είναι πάντα επίκαιρο και διεγείρει ευαίσθητες χορδές.
• Είναι ένα θέμα που φοβίζει, ταυτόχρονα, τον κόσμο της εργασίας γιατί δεν υπάρχει και η ανάλογη πληροφόρηση.

Δυστυχώς η πολιτεία όφειλε τουλάχιστον σε κάθε νομό ή δήμο να είχε ένα γραφείο

• που θα ενημέρωνε,
• που θα συμβούλευε
• και που θα καθοδηγούσε τους εργαζόμενους σε θέματα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά.

Το ασφαλιστικό κατάντησε να πωλείται στα πρωϊνάδικα των τηλεοράσεων. Τα ασφαλιστικά θέματα εκτοξεύουν στα ύψη την τηλεθέαση γιατί ο κόσμος έχει άγνοια και αναζητεί εκεί την πληροφόρηση.

Σ΄ αυτή τη σύγχυση οι κυβερνήσεις επενδύουν και κατά το δοκούν, βγάζουν από το συρτάρι τους το ασφαλιστικό με στόχο να επιβάλουν τις πολιτικές τους.

Τελικός στόχος η ιδιωτικοποίηση μεγάλου μέρους της κοινωνικής ασφάλισης και ταυτόχρονα η διεθνοποίηση των επενδύσεων των ασφαλιστικών ταμείων μέσω των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών.

Έτσι, όμως, και απαξιώνεται το εθνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και δημιουργούνται κύματα πρόωρης φυγής εργαζομένων στη σύνταξη, κάτω από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του φόβου και της ανασφάλειας.

Αυτό είναι το σκηνικό σήμερα στην πατρίδα μας.

Γεννιούνται λοιπόν και δικαιολογημένα οι προβληματισμοί:

• Πού πάει η κατάσταση;
• Κάθε λίγο και λιγάκι θα προχωράμε στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και στη μείωση των συντάξεων και των άλλων παροχών;
• Δεν υπάρχει άλλος δρόμος;
• Δεν υπάρχει άλλη λύση στο ασφαλιστικό πρόβλημα;
• Έχουν ή δεν έχουν θέσεις και προτάσεις τα συνδικάτα που μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία στην πράξη;

Έχω τη γνώμη ότι στην Ελλάδα μας αρέσει να ζούμε με μύθους. Μύθοι που οικοδομούνται από την  «πληροφόρηση» που έρχεται από τα εκάστοτε κυβερνητικά χείλη  μέσα από το μαγικό κουτί που λέγεται τηλεόραση χωρίς να φυλτράρεται.

Συναδέλφισσες και συνάδελφοι

Θα σας δώσω δυο-τρία στοιχεία για να δείτε που βρισκόμαστε σήμερα και πως οικοδομούνται οι μύθοι:

• Η μέση γενική κύρια σύνταξη το 2006 θα διαμορφωθεί στα 588 ευρώ για όλα τα ταμεία πλην ΟΓΑ.

Κύρια σύνταξη κάτω των 500 ευρώ έχει:

Το 61% των συνταξιούχων του ΙΚΑ

Το 57% των συνταξιούχων του ΤΕΒΕ

Το 93% των συνταξιούχων του ΤΣΑ

Το 46% των συνταξιούχων του Ταμείου Εμπόρων

• Η χώρα μας το 2003 ήταν η δεύτερη, μετά την Αγγλία, χώρα της Ε.Ε. με το υψηλότερο μέσο όρο ηλικίας συνταξιοδότησης στους άνδρες που ανήλθε στο 63,9. Το ίδιο συνέβη  και με τις γυναίκες που ανήλθε στο 62,4. Η κυβέρνηση του Μπλέρ πρόσφατα πρότεινε το όριο συνταξιοδότησης να πάει στο 75ο έτος.
•  Η κατάσταση των οικονομικών των Ταμείων δεν είναι επί του παρόντος τουλάχιστον τέτοια που να δικαιολογεί σήμερα οποιαδήποτε μέτρα ταμειακού χαρακτήρα.
• Οι εισφορές μας είναι από τις μεγαλύτερες και βέβαια αν θέτει κανείς ζήτημα επιστροφής των χρημάτων των ασφαλιστικών ταμείων που λεηλατήθηκαν και δόθηκαν ως θαλασσοδάνεια στο βωμό μιας ανάπτυξης που δεν την είδαμε, θεωρείται ξεπερασμένος, αναχρονιστικός και εκτός κλίματος.
• Οι μελέτες που έχουμε κάνει και που κανείς δεν τις αμφισβητεί λένε ότι αν αυξήσουμε τα όρια ηλικίας κατά ένα χρόνο θα δώσουμε ζωή στο ασφαλιστικό σύστημα μόνο για τρεις μήνες. Άρα μύθος το γεγονός της αύξησης των ορίων ηλικίας.

Έχοντας  αυτά, τα αναμφισβήτητα δεδομένα, υπόψη τους τα συνδικάτα πρέπει να πούνε ξεκάθαρα ότι:

Ούτε η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, ούτε η μείωση των συντάξεων και των άλλων παροχών μπορούν να δώσουν λύσεις στα μεγάλα προβλήματα του ασφαλιστικού.

Αντίθετα η κυβέρνηση θα πρέπει να στραφεί στην κατεύθυνση αντιμετώπισης των αιτιών που διατηρούν ή και οξύνουν τα προβλήματα.

Οι αιτίες των  προβλημάτων των ασφαλιστικών ταμείων  έχουν ονοματεπώνυμο και είναι:

• Η εισφοροδιαφυγή. Η εκτίμηση που έγινε το 2005 έδειξε ότι έχουμε αύξηση της εισφοροδιαφυγής κατά 20% σε σύγκριση με το 2002. Αυτό σημαίνει σε αριθμούς η απώλειες του συστήματος αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση θα φτάσει στα 4,5 δις. Ευρώ για το σύνολο των Ταμείων.
• Η ασυνέπεια του Κράτους στις υποχρεώσεις του. Το κράτος έχει υποχρέωση να καταβάλλει στα ταμεία μέσα στο 2006 δύο δις. Ευρώ επιπλέον. Κάτι που δεν έκανε πέρσυ και που δεν θα κάνει και φέτος. Ποτέ το κράτος δεν εφάρμοσε τους νόμους σε σχέση με τη χρηματοδότηση του συστήματος.
• Η μεγάλη ανεργία. Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας πλήττουν πρώτα και κύρια τους ίδιους τους άνεργους και τις οικογένειές τους. Ταυτόχρονα όμως σε ένα διανεμητικό ασφαλιστικό σύστημα, όπως είναι το δικό μας, οι απώλειες που υπάρχουν από τον παράγοντα αυτό είναι μεγάλες. Η ανεργία για 550.000 περίπου πολίτες κοστίζει στο σύστημά μας ένα ποσό κοντά στα 2,2 δις ευρώ το χρόνο και αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες του προβλήματος.
• Οι χαμηλές αποδοχές των εργαζόμενων. Όταν οι συντάξεις αυξάνονται σε ποσοστό 4%(ενώ θα έπρεπε να αυξηθούν περισσότερο) αλλά οι μισθοί (που θα έπρεπε να αυξηθούν περισσότερο από τις συντάξεις) αυξάνονται στο 3% υπάρχει πρόβλημα στα οικονομικά όχι μόνο των εργαζομένων αλλά και των Ταμείων.
• Η απουσία πολιτικών στο δημογραφικό πρόβλημα
• Η επιβάρυνση των ταμείων από την άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Από τα 9 περίπου δις ευρώ που αναφέρονται ως επιχορήγηση των Ταμείων, τα 4,8 δις ευρώ αντιστοιχούν σε παροχές προνοιακού χαρακτήρα που είναι οι συντάξεις του ΟΓΑ και τα κατώτερα όρια των άλλων ταμείων καθώς και τα επιδόματα. Με λίγα λόγια κάνουν πολιτική οι κυβερνήσεις με ξένα κόλλυβα. Επιβάλλεται ο σαφής λογιστικός διαχωρισμός Προνοιακών και Ασφαλιστικών παροχών προκειμένου να μην υπάρχει η μεγάλη σύγχυση με τις υποχρεώσεις του κράτους αλλά και τις δημοσιονομικές επιβαρύνσεις για το ασφαλιστικό.
• Η αναχρονιστική και αναποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών κοινωνικής ασφάλισης.
• Κανένα ταμείο δεν έχει ολοκληρωμένο σύστημα μηχανοργάνωσης
• Κανένα ταμείο δεν έχει σύστημα παρακολούθησης δαπανών υγείας, προκειμένου να μπορεί να τις ελέγχει.
• Δεν υπάρχει κεντρικό σύστημα μηχανογράφησης για τη διασταύρωση στοιχείων έτσι ώστε να υπάρχει και η στοιχειώδης έστω διαφάνεια.
• Καμιά συνεργασία δεν υπάρχει μεταξύ των ταμείων τόσο σε θέματα βεβαίωσης είσπραξης εισφορών όσο και στα θέματα αγοράς υπηρεσιών υγείας.

Στη χώρα μας, ακόμη, το 2006, είναι ζητούμενο το πόσοι είναι οι ασφαλισμένοι και πόσοι οι συνταξιούχοι.

• Η αύξηση των δαπανών των Κλάδων Υγείας. Σημαντική είναι η αύξηση των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης που παρατηρείται στους φορείς και στους κλάδους υγείας των ασφαλιστικών ταμείων.

Την τελευταία περίοδο ιδιαίτερα μεγάλη είναι η αύξηση των δαπανών που αφορούν την φαρμακευτική περίθαλψη, οι οποίες, σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο (2004) παρουσιάζουν αύξηση από 20-30% με κάποιες διαφορές από Ταμείο σε Ταμείο.

Αντίστοιχες ή και μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσιάζουν και οι ιδιωτικές δαπάνες αφού για τη συντριπτική πλειοψηφία υπάρχει συμμετοχή του ασφαλισμένου για την αγορά του φαρμάκου.

Η αύξηση κατά 78,5% των δαπανών συνολικά των Κλάδων Υγείας μέσα στην τελευταία πενταετία (2000-2005) είναι μια πολύ μεγάλη αύξηση που δεν μπορεί να αποδοθεί μόνο στην εφαρμογή νέων διαγνωστικών και θεραπευτικών μεθόδων.

Όπως προκύπτει από τους λίγους, δυστυχώς, ελέγχους που διενεργούν οι υπηρεσίες, ένα σημαντικό μέρος των δαπανών, που σύμφωνα με εκτιμήσεις ανέρχονται στο 30% περίπου του συνόλου, δεν καλύπτει πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων, αλλά αποτελούν προϊόν τεχνητής ζήτησης υπηρεσιών υγείας.

Η αδυναμία των Ταμείων να ελέγξουν τις δαπάνες αυτής της κατηγορίας, φαίνεται να κοστίζει 1,8% δις ευρώ σε ετήσια βάση.

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι την ίδια περίοδο που η αύξηση των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης ήταν 78,5% μεταξύ των ετών 2000-2005, η αύξηση των κατώτερων ορίων συντάξεων ήταν μόλις 21,5%.

Πολλοί πιστεύουν ότι το δημόσιο είναι από τους καλύτερους εργοδότες. Είναι ένας από τους πολλούς μύθους που δυστυχώς κυριαρχούν. Το δημόσιο είναι ο χειρότερος εργοδότης. Τριακόσιες περιπτώσεις μπορώ  να αναφέρω. Θα σταθώ μόνο σε δυο για να δικαιολογήσω τη θέση μου αυτή.

• 1^ο: Βαρέα και ανθυγιεινά στο δημόσιο τομέα δεν έχουμε, όπως έχουμε στον ιδιωτικό τομέα,  αν και θα έπρεπε πρώτα ο εργοδότης που λέγεται δημόσιο να τα έχει εφαρμόσει.
• 2^ο: Αν έχουμε ένα ζευγάρι που εργάζεται στο δημόσιο και ο ένας φύγει από τη ζωή ο άλλος δε δικαιούται τη σύνταξή του ενώ αν εργαζόταν στις ΔΕΚΟ ή τον ιδιωτικό τομέα θα έπαιρνε και τη σύνταξη του αποθανόντα.

Εξετάζοντας με προσοχή το ασφαλιστικό σύστημα θα διαπιστώσει κανείς δεκάδες αδικίες. Μια ξεχωριστή περίπτωση αδικίας για παράδειγμα  είναι η στρατιωτική θητεία. Κάποιοι είναι οι τυχεροί και κάποιοι οι άτυχοι.

Συναδέλφισσες και συνάδελφοι

Η Ε.Ε., οι διεθνείς οργανισμοί, οι κυβερνήσεις και τα κυβερνητικά κόμματα καθώς και οι εργοδότες ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΝ ένα σύστημα τριών πυλώνων με τελική ολοκλήρωση : Ένας πυλώνας : «βασική» σύνταξη αγγλικού τύπου για όλους, ένας πυλώνας : αυτοχρηματοδοτούμενων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων, άλλος πυλώνας : ιδιωτική ασφάλιση.

Ο πολιτικός προσανατολισμός αυτός υλοποιείται : με στρατηγικές επιλογές αύξησης των ορίων ηλικίας (τώρα είναι στο επίκεντρο η συνταξιοδότηση γυναικών, τα ΒΑΕ κλπ), στην αλλαγή της δομής του συστήματος, στην αποδυνάμωση των αναδιανεμητικών μηχανισμών, σε ρυθμίσεις επιλεκτικότητας (όχι καθολικότητας) που διασπούν την αλληλεγγύη κοινωνικών ομάδων και γενεών.

Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις της Επιτρόπου της εσωτερικής αγοράς κ. M.G. Greeyy, το 2005: «όλοι ξέρουμε ότι υπάρχει μια ωρολογιακή βόμβα του ασφαλιστικού συστήματος  που είναι έτοιμη να εκραγεί  λίγο μετά το 2010 και για να αντιμετωπιστεί πρέπει να επικεντρωθούν όλες οι προσπάθειες σε ταχεία ανάπτυξη των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, που θα στηρίζεται στο ανταποδοτικό κεφαλαιοποιητικό σύστημα και θα είναι επιθετικοί παίχτες στις «χρηματιστηριακές αγορές»

ή

του Προέδρου της Ε.Ε. κ. Ζαν Κλωντ Τρισέ που ζητά αύξηση ορίων ηλικίας στη συνταξιοδότηση, άμεσα μέτρα για μεγαλύτερη ευελιξία και προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη αποτυχία προώθησης των διαρθρωτικών μεταβολών και «μεταρρυθμίσεων» θα οδηγήσει σε υποτονική ανάπτυξη της Ευρωζώνης.

Ο στόχος για 70% των : χαρτοφυλακίων των Ταμείων να επενδύεται σε μετοχές και 30% σε τίτλους σε ξένο νόμισμα, συνάλλαγμα, διατρέχει τη λογική και την πρακτική των πιέσεων για εναρμόνιση στην Ε.Ε.

Σας ευχαριστώ