Η ομιλία Τάσου Αποστολόπουλου

στην ημερίδα που συνδιοργάνωσαν

Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και η Α.Δ.Ε.Δ.Υ.

Τρίπολη, Μάρτιος του 2006

Απαίτηση σήμερα της πελοποννησιακής κοινωνίας, όπως εξάλλου και όλης της ελληνικής κοινωνίας αλλά και του ίδιου του δημοσιοϋπαλληλικού συνδικαλιστικού κινήματος, είναι μια σύγχρονη και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση ικανή να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης και των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων. Αυτή η πορεία του εκσυγχρονισμού των δημοσίων υπηρεσιών περνά μέσα από την κατάκτηση της  γνώσης, με σύγχρονες διαδικασίες μάθησης για όλους τους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα.

Οι εργαζόμενοι δεν αρνήθηκαν και  δεν αρνούνται την αξία της γνώσης ως εργαλείο ανάπτυξης και τη δια βίου μάθηση ως διαδικασία κατάκτησης της γνώσης.  Είναι μάλιστα έτοιμοι να στηρίξουν μια καλά σχεδιασμένη και ολοκληρωμένη κοινή πορεία κατάκτησης της γνώσης.

Η δημόσια διοίκηση στην Πελοπόννησο, μια περιφέρεια που βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις ανάπτυξης των  περιφερειών,  καλείται στις μέρες μας, περισσότερο από ποτέ, να προσαρμοστεί σε ένα εξαιρετικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Να απαγκιστρωθεί από την παραδοσιακή λειτουργία της και τις πιθανές παθογένειές της και να εξελιχθεί σε δύναμη ανάπτυξης. Είναι μια πορεία δύσκολη και  οι συνθήκες είναι πολλές φορές αντίξοες. Είναι όμως ταυτόχρονα μια πρόκληση και μια αναγκαιότητα.

Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι  εξ αιτίας των εκτεταμένων αλλαγών στην μορφή της εργασίας, αναδιατάσσονται ταχύτατα οι σχέσεις εντός των παραγωγικών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων και των δημοσίων. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι  οι διαμορφούμενες ανάγκες δημιουργούν και στην Πελοπόννησο  ένα νέο είδος κοινού, περισσότερο ενημερωμένου και απαιτητικού. Και αυτό είναι ενθαρρυντικό και παρήγορο. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η σταδιακή συγκρότηση του υπερεθνικού πολιτειακού μορφώματος που συνιστά η Ευρωπαϊκή Ένωση γεννά μια διοικητική δυναμική που επιδρά εντονότατα στο εθνικό επίπεδο αλλά και σε κάθε διοικητική περιφέρεια. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η διοικητική τριχοτόμηση μιας ενιαίας γεωγραφικής περιφέρειας όπως είναι η Πελοπόννησος, που ένα κομμάτι της, η Τροιζηνία, ανήκει στην περιφέρεια Αττικής και δυο άλλες νομαρχιακές της αυτοδιοικήσεις (Αχαΐα και Ηλεία) μαζί με αυτοδιοικήσεις που βρίσκονται εκτός γεωγραφικών ορίων  Πελοποννήσου αποτελούν ξεχωριστή περιφέρεια, συντελεί ανασταλτικά στη δημόσια διοίκηση και στην εξυπηρέτηση του πολίτη.

Γνωρίζουμε, τέλος, πολύ καλά ότι στην Τρίπολη έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου δε διαθέτουμε, ως σήμερα, τις ανάλογες υποδομές για μια αποτελεσματική διοίκηση,  αφού δεν έχουμε διοικητήριο και οι δημόσιες υπηρεσίες είναι διάσπαρτες σε όλη την πόλη με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην παραγωγικότητα, στην αποτελεσματικότητα, στην εξυπηρέτηση του πολίτη και στις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων σ΄ αυτές. Παρ΄ όλα αυτά καταβάλλονται φιλότιμες προσπάθειες από το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου που πρέπει να στηριχτεί ουσιαστικά για να φέρει σε πέρας το δύσκολο έργο.

Η ίδρυση και η λειτουργία του Περιφερειακού Ινστιτούτου Επιμόρφωσης Πελοποννήσου, στις 22 Απριλίου 2005, γίνεται βασικό εργαλείο στην ουσιαστική και αποτελεσματική στήριξη των δημοσίων υπαλλήλων. Τα αποτελέσματα είναι χειροπιαστά. Μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί πέντε επιμορφωτικά προγράμματα τα οποία παρακολούθησαν 148 στελέχη περιφερειακών υπηρεσιών και υπάλληλοι της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επιμόρφωση επί το πλείστον σε τομείς μάνατζμεντ και πληροφορικής καθώς και εισαγωγικής εκπαίδευσης. Θα μου πείτε ότι το βήμα είναι μικρό. Θα συμφωνήσω μαζί σας αλλά είναι η αρχή. Θα μου πείτε για υπαρκτά προβλήματα. Θα συμφωνήσω και θα προσθέσω κι εγώ κι άλλα. Όμως, αν πιστέψουμε στις δημιουργικές δυνάμεις των δημοσίων υπαλλήλων της Πελοποννήσου, αν ελευθερώσουμε αυτές τις δυνάμεις, αν τις στηρίξουμε επιμορφωτικά και συντονισμένα το αποτέλεσμα στην αναπτυξιακή πορεία της Πελοποννήσου θα είναι θετικότατο. Αν οι ίδιοι οι υπάλληλοι και οι συνδικαλιστικές τους εκφράσεις συμμετέχουν στην ανίχνευση των επιμορφωτικών αναγκών, στη διαμόρφωση των προγραμμάτων, στον προγραμματισμό, στον τρόπο υλοποίησής τους και σε όλα γενικά τα στάδια της επιμορφωτικής διαδικασίας τότε η επιμόρφωση θα έχει το μέγιστο δυνατόν αποτέλεσμα για το δημόσιο υπάλληλο, τη δημόσια διοίκηση, τον πολίτη. Ας μην ξεχνάμε ότι καμία αλλαγή στη δημόσια διοίκηση δεν πρόκειται να τελεσφορήσει, όσο θετική κι αν είναι, εάν δεν έχει φυσικούς συμμάχους και αποδέκτες αυτούς που καθημερινά μοχθούν στο χώρο της δημόσια διοίκησης.

Κυρίες και κύριοι

Τα παραδοσιακά επίπεδα λήψης αποφάσεων και υλοποίησης πολιτικών αναδιατάσσονται αργά αλλά σταθερά και στη χώρα μας. Αρμοδιότητες που ασκούνταν κατά παράδοση από το κεντρικό κράτος, αυτό που στην περιφέρεια ονομάζουμε «Αθηνοκεντρικό»,  μεταφέρονται είτε προς τις Βρυξέλλες, είτε προς το περιφερειακό επίπεδο. Μέσα σ΄ αυτό το νέο περιβάλλον  η Περιφέρεια Πελοποννήσου έχει να παίξει  έναν ουσιαστικό ρόλο αφού από τις επιλογές που θα λάβει και τον τρόπο που θα τις υλοποιήσει θα εξαρτηθεί η ανάπτυξη ή  μη της περιοχής μας. Αναγκαίο και αναντικατάστατο κλειδί της επιτυχίας είναι οι σωστά ενημερωμένοι, σωστά επιμορφωμένοι και εκπαιδευμένοι δημόσιοι υπάλληλοι που να μπορούν  να ανταποκριθούν στα  αυξημένα καθήκοντα που και οι νέες τεχνολογίες, πρωτίστως, διαμορφώνουν. Η δημόσια διοίκηση της Πελοποννήσου, όπως εξάλλου και όλης της Ελλάδας πρέπει να  καταστεί ευέλικτη, ευπροσάρμοστη και καινοτόμος, ικανή να χρησιμοποιεί με αποτελεσματικότητα πέραν των εργαλείων της τυπικής νομιμότητας, ποσοτικές μεθόδους διοίκησης συμπεριλαμβανομένων και τεχνικών στοχοθεσίας, χρονοπρογραμματισμού και ελέγχου καθώς και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων. Απαιτείται επίσης ικανότητα κατανόησης  και αποτελεσματικής αξιοποίησης του νέου υπερεθνικού πλαισίου άσκησης δημοσίων πολιτικών όπως πολύ σωστά αναφέρει ο Αργύρης Πασάς και ο Θόδωρος Τσέκος σε μελέτη που έκαναν για την ΑΔΕΔΥ με θέμα την επαγγελματική εκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων.

Το δημοσιοϋπαλληλικό συνδικαλιστικό κίνημα τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια στηρίζει έμπρακτα την εκπαίδευση και επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων. Μην αναζητήσετε αλλού παραδείγματα. Δείτε την προγραμματική συμφωνία που υπέγραψαν στις 21 Απριλίου 2005 το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης, η ΑΔΕΔΥ και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

Η ίδρυση του πρώτου μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών, διάρκειας τουλάχιστον 18 μηνών, χωρίς επιβάρυνση των φοιτούντων δεν είναι πρωτοποριακή τομή στην εκπαίδευση και την επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων; Δε σηματοδοτεί θετικά και παραγωγικά την αξιοποίηση πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με δημόσιο χαρακτήρα για την παροχή εξειδικευμένης γνώσης στα στελέχη της δημόσιας διοίκησης; Εντέλει όλη αυτή η διεργασία δεν είναι μια διεργασία που θα βοηθήσει στην αναπτυξιακή πορεία της Πελοποννήσου; Θέλουμε ως δημόσιοι υπάλληλοι και στηρίζουμε την ανάπτυξη όχι για την ανάπτυξη αλλά για τις κοινωνίες, για τους πολίτες. Θέλουμε ανάπτυξη με συγκεκριμένο προσανατολισμό.

Εκπαίδευση και επιμόρφωση μακριά από την Αθήνα, κοντά στον τόπο διαμονής, κοντά στον εργασιακό χώρο ή μέσα σ΄ αυτόν. Εκπαίδευση και επιμόρφωση προσβάσιμη σε όλους τους υπαλλήλους της Πελοποννήσου με στόχο και τη θετική πορεία του υπαλλήλου και την άνοδό του στην επαγγελματική  ιεραρχία και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας του αλλά και την ανάπτυξη του τόπου. Έζησα από κοντά τη μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών στο Μαράσλειο Διδασκαλείο. Ελάχιστοι διανοήθηκαν από τις απόμακρες περιοχές της Πελοποννήσου να εγκαταλείψουν οικογένειες, συνήθειες, προσωπικές τους υποχρεώσεις και να εγκατασταθούν στην Αθήνα για να εισπράξουν την αναγκαία γνώση σε αντίθεση με αυτούς που κατοικούσαν στο λεκανοπέδιο της Αττικής που η γνώση ήταν προσβάσιμη.

Η αποκέντρωση στην επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων μέσα από το Περιφερειακό Ινστιτούτο Επιμόρφωσης Πελοποννήσου κινείται σ΄ αντίθετη πορεία από το παράδειγμα που ανέφερα και αυτό είναι ελπιδοφόρο και για την εξέλιξη των δημοσίων υπαλλήλων και για τους πολίτες που απαιτούν και σωστά αναβαθμισμένες και οργανωμένες δημόσιες υπηρεσίες και για την αναπτυξιακή πορεία της Πελοποννήσου.

Υπάρχουν θέματα ανοιχτά, όπως η ανίχνευση των εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών αναγκών των δημοσίων υπαλλήλων της Πελοποννήσου, ο σύγχρονος κοινωνικός προσανατολισμός και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και της επιμόρφωσης και πολλά άλλα. Με καλή θέληση με διάλογο και διαβούλευση με τους θεσμικούς φορείς και το συνδικαλιστικό κίνημα μπορούμε να φτάσουμε και στην Πελοπόννησο στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των δημοσίων υπαλλήλων. Να βελτιώσουμε το υπάρχον σύστημα, να σχεδιάσουμε το αύριο γιατί η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού είναι εξαιρετικά ζωτικός παράγοντας ικανοποιητικής εξυπηρέτησης του κοινού, αποτελεσματικής άσκησης δημοσίων πολιτικών και  βασικός μοχλός για την πορεία ενός τόπου.